เคยได้ยินของเล่นที่ชื่อว่า กล้องสลับลาย หรือ กล้องคาไลโดสโคป (Kaleidoscope) กันมั้ยคะ ชื่ออาจจะฟังดูแปลกหูกันใช่มั้ยคะ แต่ทีมงานเชื่อว่าผู้ปกครองบางคน อาจจะเคยเล่นมาแล้วในวัยเด็ก ซึ่งลักษณะของกล้องสลับลายนั้นจะมีรูปทรงเป็นทรงกระบอกยาว ๆ คล้ายกับกล้องส่องทางไกลของโจรสลัดเลยค่ะ
แต่กล้องสลับลายนั้นเมื่อส่องเข้าไปในตัวกล้อง ก็จะเห็นเป็นภาพลายต่าง ๆ ที่ซ้อนกันหลาย ๆ ด้านเลยค่ะ พอหมุนกล้องเท่านั้นแหละ ลายข้างในกล้องก็จะเปลี่ยนไปเรื่อย ๆ เป็นอะไรที่น่าตื่นเต้นมาก ๆ ทำให้เป็นของเล่นที่ทีมงานชื่นชอบสุด ๆ เลยค่ะ จึงอยากชวนผู้ปกครองมารื้อฟื้นความหลังและชวนเด็ก ๆ มาลองประดิษฐ์กล้องสลับลายกันดู ว่าแล้วมาลุยกันเลย
อุปกรณ์
- 1 กระจกเงา ขนาด 23 X 4 เซนติเมตร จำนวน 3 แผ่น (สามารถหาซื้อได้ที่ศึกษาภัณฑ์ค่ะ)
- 2 Pattern กล้องสลับลาย
- 3 แผ่นพลาสติกใส
- 4 ลูกปัดรูปทรงต่าง ๆ
- 5 กรรไกร
- 6 เทปกาว
- 7 เทปกาวสองหน้าแบบบาง
- 8 ปากกาเมจิก
- 9 สีอะคริลิค (สามารถใช้สีชนิดอื่นตามความถนัดของเด็ก ๆ ได้นะคะ)
- 10 ไม้บรรทัด
มาเริ่มประดิษฐ์กล้องสลับลายกัน
1. ดาวน์โหลด Pattern กล้องสลับลาย แล้วปริ้นลงบนกระดาษการ์ด (สามารถดาวน์โหลด Pattern กล้องสลับลาย ได้ที่ด้านล่างของบทความค่ะ) จากนั้นตัด Pattern ส่วนต่าง ๆ ออกมาให้เรียบร้อยค่า
2. ให้พลิกด้านหลังของกระดาษ Pattern ตัวกล้อง แล้วให้เด็ก ๆ วาดรูปและระบายสีตามจินตนาการของตัวเองได้เลย
3. นำ Pattern ส่วนของถาดและแผ่นรอง มาวางทับบนแผ่นพลาสติกใส แล้วใช้ปากกาเมจิกวาดตามขอบ Pattern จากนั้นใช้กรรไกรตัดออกมาเป็นชิ้นรอประกอบ
4. นำกระจกเงาทั้ง 3 แผ่น มาเรียงต่อกันโดยให้กระจกแต่ละแผ่นห่างกันประมาณ 0.5 เซนติเมตร แล้วติดเทปกาวที่ด้านหลังของกระจกตามภาพที่ 1 ค่ะ จากนั้นพลิกกระจกขึ้น แล้วพับกระจกเข้าหากันให้เป็นรูปสามเหลี่ยม(ในขั้นตอนนี้ผู้ปกครองต้องระวังไม่ให้เด็กมาจับกระจกเงานะคะ เพราะอาจจะบาดมือเด็ก ๆ ได้ค่ะ)
5. นำ Pattern ตัวกล้อง มาแปะเทปกาวสองหน้าบริเวณที่กำหนดไว้ แล้วพับตามรอยประ จากนั้นนำกระจกเงาที่เราเตรียมไว้มาติดลงบนตำแหน่งของฐานกระจกเงา เมื่อติดเสร็จแล้วให้ประกอบกล้องได้เลยค่า
6. ให้พลิกด้านหลังของเลนส์มาติดเทปกาวสองหน้าบริเวณขอบนอก และพับตามรอยประทั้ง 4 ด้าน โดยให้เทปกาวอยู่ด้านนอก แล้วนำไปประกอบเข้ากับตัวกล้องด้านที่มีลูกศรค่ะ
7. ให้ใส่แผ่นรองอีกด้านของตัวกล้อง เพื่อป้องกันไม่ให้ลูกปัดหล่นลงไปในตัวกล้องได้ค่ะ และนำถาดที่ตัดเตรียมไว้แล้ว มาพับขอบทั้ง 4 ด้านขึ้น จากนั้นก็ใส่ลูกปัดลงในถาด แล้วนำเข้าไปประกอบกับกล้องก็เป็นอันเสร็จเรียบร้อยแล้วค่า (สามารถใช้เทปใสติดตรงมุมกันไม่ให้ถาดหลุดได้ค่ะ)
ในที่สุดก็มาถึงช่วงเวลาของเด็ก ๆ แล้ว เย้!! มาเล่นกันเลย เริ่มจากการมองส่องเข้าไปในช่องเลนส์ และขณะมองนั้นก็ให้หมุนกล้องไปเรื่อย ๆ ช้า ๆ แล้วภาพที่เห็นในกล้องก็จะเปลี่ยนลายไปตามการหมุนของกล้องนั้นเอง
ผู้ปกครองสามารถเสริมสร้างความเชื่อมั่น และการกล้าแสดงออกในด้านการพูด โดยให้เด็กเล่าเรื่องจากภาพที่มองเห็นตามจินตนาการ ซึ่งปล่อยให้เด็กแสดงความรู้สึกนึกคิดอย่างอิสระ มีความเป็นตัวของตัวเอง จะส่งผลดีต่อการสร้างความมั่นใจในตนเองของเด็กได้เป็นอย่างดี
เด็ก ๆ สามารถนำสิ่งของต่าง ๆ ที่มีขนาดเล็ก เช่น กลีบดอกไม้ หญ้า กระดาษสี ที่มีลักษณะโป่งแสง และมีขนาดเล็กไม่ใหญ่มาก มาใช้แทนลูกปัดได้นะคะ เพราะจะทำให้เห็นลวดลายที่แตกต่างกันออกไป ทำให้ส่งเสริมจินตนาการได้ด้วยนะคะ
กิจกรรมนี้นอกจากจะเป็นกิจกรรมภายในครอบครัวได้แล้วนั้น คุณครูยังสามารถนำกล้องสลับลายไปประยุกต์ทำเป็นกิจกรรมวิทยาศาสตร์สำหรับเด็ก เอาไว้เล่นภายในห้องเรียนหรือทำเป็นสื่อการเรียนรู้ เกี่ยวกับเรื่องการสะท้อนของแสง เพื่อเป็นการเปิดประสบการณ์ที่แปลกใหม่ให้กับเด็ก ๆ ได้อีกด้วยค่า
เกร็ดความรู้ทำไมเราถึงเห็นภาพที่ซ้อนกันหลายชั้นกันน้า…? ภาพที่เห็นในกล้องสลับลาย เกิดจากหลักการสะท้อนของแสง โดยแสงในกล้อง สะท้อนจากกระจกเงาแผ่นหนึ่งไปยังกระจกแผ่นอื่น ทำให้เกิดภาพที่เห็นรูปแบบต่างๆ เมื่อหมุนกล้องภาพก็จะเปลี่ยนไป กล้องสลับลายส่วนใหญ่ใช้กระจกเงาที่ทำมุม 60 องศา ซึ่งทำให้เกิดเป็นภาพเสมือนมีกระจกอยู่ 6 ด้านนั้นเอง